1. Double test là gì?

     Double test một trong các xét nghiệm sàng lọc trước sinh đầu tiên trong thai kỳ. Nhờ có Double test bác sĩ đánh giá được nguy cơ thai nhi mắc các hội chứng như Down, Edward, Patau một cách tương đối hiệu quả. Để thực hiện xét nghiệm Double test, y tá sẽ lấy mẫu máu tươi từ tĩnh mạch của mẹ hoặc lấy vài giọt máu từ đầu ngón tay trỏ nếu như phương pháp Double test dùng mẫu máu khô. Mẫu máu sau đó sẽ được xét nghiệm để định lượng β-hCG và PAPP-A. Hai chất sinh hóa này được sản xuất bởi thai nhi và tồn tại trong máu mẹ với nồng độ nhất định, trong trường hợp nồng độ có biến động thì thai nhi có thể có dị tật liên quan đến số lượng nhiễm sắc thể. Phần mềm tính toán sẽ kết hợp chỉ số đo được với cân nặng, chiều cao, độ tuổi của thai phụ, độ mờ da gáy, chiều dài đầu mông của trẻ…để đưa ra tỷ lệ và kết luận nguy cơ mắc bệnh của thai nhi về các bệnh lý được sàng lọc.

2. Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm Double Test.

     Nếu bạn đã thực hiện xét nghiệm Panorama từ tuần thứ 9 thì bạn không cần thực hiện xét nghiệm Double test nữa! Bởi vì xét nghiệm Panorama test có kết quả chỉ sau 2 tuần làm việc tức là đến thời điểm có thể làm được Double test bạn đã cầm trên tay bản kết quả Panorama rồi. Dù kết quả Panorama là nguy cơ cao hay nguy cơ thấp thai nhi bị dị tật thì độ chính xác cũng trên 99% và vượt xa xét nghiệm Double test chỉ khoảng hơn 80%.

     Bạn đang ở tuần 11 đến 13 tuần 6 ngày và nghĩ rằng hãy cứ làm xét nghiệm Double test trước, nếu kết quả nguy cơ cao bác sĩ chỉ định chọc ối vào tuần thứ 18 trở ra thì mới làm Panorama thì bạn nên đi làm Double test ngay! Xét nghiệm Double test đặc biệt có ý nghĩa với các mẹ bầu thuộc 5 nhóm sau:

- Mang thai khi đã lớn tuổi (>35 tuổi).

- Có tiền sử thai sản hoặc gia đình có người bị dị tật bẩm sinh.

- Tiếp xúc với môi trường độc hại như tia bức xạ, hóa chất

- Bị nhiễm virus trong giai đoạn mang thai.

- Sử dụng thuốc hoặc chất gây hại cho thai nhi.

3. Đọc hiểu kết quả Double test như thế nào mới “chuẩn”?

     Khi nhận được kết quả xét nghiệm, điều đầu tiên cần làm là kiểm tra các thông tin cá nhân của mẹ bầu để chắc chắn kết quả được trả đúng người. Vì các yếu tố về tuổi mẹ, cân nặng, chiều cao của mẹ cũng sẽ được kết hợp tính toán trong phần mềm như giải thích ở phần trên nên mẹ cũng chắc chắn các con số được ghi đúng!

     Kết quả hiển thị cần lưu ý đến một số phần sau:

- Định lượng β-hCG và PAPP-A

- Nguy cơ mắc dị tật được thể hiện dạng tỷ lệ 1/x.  Nếu x càng lớn, nguy cơ mắc dị tật của thai nhi càng thấp; nếu x càng nhỏ, nguy cơ mắc dị tật của thai nhi càng cao. Ví dụ 1/250 nghĩa là cứ 250 trường hợp tương tự thì có thể có 1 trường hợp thai nhi thực sự mắc dị tật.

- “Ngưỡng cut – off” hay là mức tỷ lệ chuẩn để so sánh tỷ lệ tính toán được của từng trường hợp để có kết luận thai nhi có nguy cơ cao hay nguy cơ thấp mắc bệnh được sàng lọc. Giá trị ngưỡng này tùy thuộc vào từng loại dị tật và tùy thuộc vào từng hệ thống máy đơn vị xét nghiệm sử dụng.

     Sau khi so sánh tỷ lệ mắc bệnh và giá trị ngưỡng, bản kết quả Double test sẽ thể hiện phần kết luận có 2 dạng:

- Nguy cơ thấp mắc bệnh được sàng lọc: được hiểu là khả năng thai nhi bị mắc dị tật thấp. Mẹ đang được trong nhóm an toàn, hãy tiếp tục chăm sóc thai kỳ bình thường.

- Nguy cơ cao mắc bệnh được sàng lọc: được hiểu là khả năng thai nhi mắc di tật cao. Để biết chính xác hơn, thai phụ sẽ được chỉ định chờ thực hiện Tripble test hoặc chờ đến 16 tuần để thực hiện chọc ối, 18 tuần để thực hiện thủ thuật sinh thiết gai nhau 

4. Một số lưu ý về xét nghiệm Double test.

      Double test tuy có ưu điểm là dễ dàng thực hiện nhưng cũng còn nhiều hạn chế mà mẹ bầu cần hiểu rõ để hiểu đúng kết quả, giảm hoang mang không cần thiết.

- Double test chỉ là xét nghiệm sàng lọc nhằm đánh giá khả năng mắc dị tật của thai nhi là cao hay thấp, không khẳng định được chắc chắn em bé có mắc dị tật hay không!

- Double test thông qua đo nồng độ 2 chất sinh hóa trong máu mẹ, nồng độ 2 chất này khác nhau từng thời điểm nên thực hiện vào các thời điểm khác nhau có thể có sự chênh lệch nhất định.

- Double test kết hợp giữa đo nồng độ chất sinh hóa với các yếu tố tuổi mẹ, cân nặng, chiều cao mẹ, các chỉ số siêu âm gần nhất trong 11 tuần đến 13 tuần 6 ngày của thai nhi để cho ra tỷ lệ và nguy cơ mắc dị tật. Vì vậy độ chính xác của xét nghiệm còn phụ thuộc vào kết quả siêu âm.

     Khi có kết quả Double test là em bé có nguy cơ cao mắc 1 dị tật bẩm sinh nào đó, thông thường mẹ bầu sẽ được chỉ định làm thủ thuật chọc ối. Thủ thuật này đơn giản nhưng đầy rủi ro. Mẹ bầu không cần quá lo lắng nhé! Mẹ có thể chờ xét nghiệm Tripble test tuần 16 nhưng về cơ bản cách tính tỷ lệ của Triple test cũng tương tự như Double test vì vậy thông thường mẹ vẫn sẽ được tư vấn chọc ối. Cách hay nhất là mẹ bầu có thể lựa chọn ngay xét nghiệm Panorama ngay để kiểm tra lại với độ chính xác trên 99% kết quả sẽ có sau 2 tuần. 

Nguồn: Trung tâm sàng lọc trước sinh Bionet Việt Nam

Tài liệu tham khảo: 

1. https://medlatec.vn/chi-tiet/can-lam-sang/-xet-nghiem-benh-down-edward-va-patau-cua-thai-ky-o-quy-1-bang-double-test-22-3417.aspx
2.      http://xetnghiemdakhoa.com/diendan/showthread.php?tid=5038